Συστημική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία
Η Συμβουλευτική και η Ψυχοθεραπεία ,γενικά ,είναι μέθοδοι διαχείρισης ανθρώπινων θεμάτων μέσω της συζήτησης (ενεργητική ακρόαση, διάλογος, αλληλεπίδραση).Η συζήτηση αυτή γίνεται μέσα στο πλαίσιο της «θεραπευτικής σχέσης» που αναπτύσσεται ανάμεσα στον επαγγελματία σύμβουλο /ψυχοθεραπευτή και τον άνθρωπο που ζητά βοήθεια. Γίνεται μέσα σε κλίμα εχεμύθειας,εμπιστοσύνης, ασφάλειας, αποδοχής, κατανόησης και σεβασμού που δημιουργεί ο θεραπευτής, με το τρόπο του και την προσωπικότητα του.
Η Συμβουλευτική σαν διαδικασία είναι προσανατολισμένη στην κατανόηση και αντιμετώπισης συγκεκριμένων συναισθηματικών ,επαγγελματικών ή προσωπικών θεμάτων που συναντά ένα άτομο στην πορεία της ζωής του και την φυσιολογική ανάπτυξη του,(π.χ. θέματα γάμου, πένθους, επαγγελματικές δυσκολίες κ.λπ.) αξιοποιώντας εσωτερικές και εξωτερικές δυνατότητες.
Η Ψυχοθεραπεία ως διαδικασία είναι περισσότερο προσανατολισμένη στην έννοια της \"θεραπείας\" δηλαδή στην \'βαθύτερη\' αλλαγή του ατόμου. Μέσα από την επαγγελματική υποστήριξη, και \"εκπαίδευση\" το άτομο θα μπορέσει να κατανοήσει , διαχειριστεί ή/και να ξεπεράσει, σύνθετα προσωπικών και συναισθηματικά προβλήματα , δυσκολίες και συμπτώματα. Δηλαδή η ψυχοθεραπεία αποσκοπεί στην αντιμετώπιση σύνθετων ψυχολογικών ή ψυχοσωματικών προβλημάτων, αλλαγών, κρίσεων, αλλά και αναζητήσεων και προβληματισμών που αφορούν την αυτογνωσία, την προσωπική ανάπτυξη και ολοκλήρωση του ατόμου που ζητά βοήθεια.
Τόσο η συμβουλευτική όσο και η ψυχοθεραπεία έχουν ως απώτερο στόχο, να βοηθήσουν τους ανθρώπους αξιοποιήσουν πληρέστερα το προσωπικό δυναμικό τους και να απολαύσουν περισσότερο την ζωή τους.
Η βάση οποιασδήποτε συμβουλευτικής ή ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας όπως ήδη προαναφέρθηκε, είναι η \"θεραπευτική σχέση\" που αναπτύσσεται ανάμεσα στο Σύμβουλο/θεραπευτή και τον άνθρωπο του έχει απευθυνθεί για βοήθεια. Η θεραπευτική σχέση , είναι μια ανθρώπινη σχέση πρώτα από όλα, διαφέρει όμως από τις απλές φιλικές σχέσεις κυρίως ως προς «το συμβόλαιο» της και τους στόχους της. Είναι μια σχέση που είναι εστιασμένη στην φροντίδα και υποστήριξη , την προσωπική εξέλιξη και ολοκλήρωση του ανθρώπου που απευθύνεται στον θεραπευτή.
Ο/η Σύμβουλος - Θεραπευτής/τρια πρέπει να έχει οπωσδήποτε πιστοποιημένη εκπαίδευση, σε κάποια από τις διεθνώς αναγνωρισμένες προσεγγίσεις συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας. Αυτή η εκπαίδευση, για να είναι ολοκληρωμέν, δεν αρκεί να είναι άρτια σε θεωρητικό επίπεδο,πρέπει να περιλαμβάνει σοβαρή πρακτική εξάσκηση αλλά κυρίως προσωπική θεραπεία του ίδιου του θεραπευτή . Η προσωπική θεραπεία του ψυχοθεραπευτή, είναι βασική προϋπόθεση για να μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά άλλους ανθρώπους στην αναζήτηση νέων δρόμων για μια πιο ικανοποιητική και ολοκληρωμένη ζωή. \"Είναι αδύνατον να ανοίξουμε μια πόρτα ώστε να δει μακρύτερα ένας άλλος άνθρωπος,όταν εμείς οι ίδιοι δεν έχουμε ακόμη καταφέρει να την ανοίξουμε για τον εαυτό μας\"
Οι περισσότερες θεραπείες \'ψυχολογικού\' τύπου δουλεύουν χωρίς φάρμακα και δεν ασχολούνται μόνο με την ψυχολογική /διανοητική υγεία αλλά και με άλλες πλευρές της ζωής που έχουν σχέση με τις κοινωνικές, φιλοσοφικές, πνευματικές/ υπαρξιακές και άλλες ανησυχίες και αναζητήσεις που έχει ο σύγχρονος άνθρωπος.
Στη Συστημική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία, προσεγγίζουμε το άτομο και το αίτημα του απο την οπτική των συστημάτων. Δηλαδή, θεωρούμε το άτομο , ως μέλος συστημάτων και το όποιο σύμπτωμα ή πρόβλημα ως αποτέλεσμα συστημικής δυναμικής. Το σύμπτωμα δεν θεωρείται απλά «δυσκολία» ή αδυναμία του ατόμου αλλά εκδήλωση της λειτουργίας του συστήματος (οικογένειας, σχολικής τάξης, επιχείρησης στην οποία δουλεύει, κ.λ.π.) στο οποίο ανήκει και συνέπεια του ρόλου που έχει αναλάβει στο συγκεκριμένο σύστημα. Άρα η κατάσταση του ατόμου εξαρτάται και επηρεάζεται από τον ρόλο και τη θέση που έχει στην παρούσα φάση της εξέλιξης του συγκεκριμένου συστήματος.
Η Συστημική Προσέγγιση στην Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία, εμφανίστηκε την δεκαετία του \'40 και έστρεψε την ψυχολογική ματιά από το άτομο, στο «όλον» και από τις προσωπικές ιδιότητες, στις σχέσεις. Αυτή η διευρυμένη θεώρηση του ανθρώπου εμπλούτισε την ατομική και την οικογενειακή θεραπεία διεθνώς.
Σύμφωνα με την Συστημική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία, γεννιόμαστε και εξελισσόμαστε μέσα σε συστήματα, δηλαδή, ομάδες ισχυρής επιρροής, με κυρίαρχη την οικογένεια.
Σε κάθε σύστημα, κάθε μέλος συνδέεται με όλα τα άλλα μέλη με ένα πλέγμα σχέσεων που υπερβαίνει τα μέλη και καθορίζει την πορεία και την εξέλιξη όλων. Τα μέλη μιας οικογένειας είναι στενά συνδεδεμένα, αλληλοεπηρεάζονται και αλληλο-προσδιορίζονται τόσο ώστε να γίνεται ανέφικτη και άσκοπη η εξέταση και αδύνατη η κατανόηση της συμπεριφοράς του ενός, ανεξάρτητα από την συμπεριφορά του άλλου. Δηλαδή μια οικογένεια όπως και κάθε ζωντανό σύστημα, δεν είναι μια απλή σύναξη ατόμων, αλλά μια ενότητα, «ένα σύνολο» με δική του δομή, δικούς του κανόνες και στόχους.
Αυτή η θεωρητική προσέγγιση καθώς και η παρατήρηση της συναλλαγής ανάμεσα στα μέλη, αρχικά, οικογενειών σχιζοφρενών, οδήγησε στην ριζοσπαστική για την εποχή της θέση, πως η ψυχική ασθένεια δεν είναι ατομική υπόθεση αλλά οικογενειακή. Κατά συνέπεια και όλα τα άλλα συμπτώματα, δυσκολίες αλλά και αλλαγές που μπορεί να παρουσιάσει ένα άτομο στην προσωπική του πορεία και εξέλιξη είναι σε άμεση αλληλεξάρτηση και αλληλεπίδραση με τα σημαντικά συστήματα στα οποία ανήκει.
Στο πλαίσιο της θεραπευτική σχέσης επισημαίνεται πόσο σημαντικό είναι να κατανοήσουμε το αίτημα για βοήθεια, του ατόμου ή της οικογένειας, σε σχέση με τους ρόλους και τη θέση του καθενός στο συγκεκριμένο σύστημα και στην συγκεκριμένη φάση ανάπτυξης του.
Με την εφαρμογή της συστημικής προσέγγισης στην Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία διευρύνεται πολύ το πλαίσιο αναφοράς του ατόμου αλλά και το πεδίο δράσης του θεραπευτή. Το άτομο που πάσχει, σωματικά ή ψυχικά ,βγαίνει από την άδικη θέση του προβληματικού που από δική του και μόνο αδυναμία δεν μπορεί να προχωρήσει στην ζωή του. Η προσωπική πορεία συσχετίζεται με τις εξελικτικές φάσεις των αντίστοιχων συστημάτων που ζει και αναπτύσσεται, χωρίς ταυτόχρονα να θεωρείται ανεύθυνο και απλό υποχείριο της δυναμικής των ομάδων που ανήκει.
Ο Συστημικός Συμβουλος/Θεραπευτής μπορεί να αξιοποιήσει γνώσεις, μεθόδους και τεχνικές από όλο το φάσμα των Ψυχοθεραπευτικών σχολών, για να βοηθήσει τα άτομα και τις οικογένειες να ολοκληρώσουν την πορεία τους και να εξελιχθούν ομαλά.
.