Η Συστημική Προσέγγιση στην Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία (αλλιώς Συστημική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία), εμφανίστηκε την δεκαετία του \'40 και έστρεψε την ψυχολογική ματιά από το άτομο, στο «όλον» και από τις προσωπικές ιδιότητες, στις σχέσεις. Αυτή η διευρυμένη θεώρηση του ανθρώπου εμπλούτισε την ατομική και την οικογενειακή θεραπεία διεθνώς. Σύμφωνα με την Συστημική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία, γεννιόμαστε και εξελισσόμαστε μέσα σε συστήματα, δηλαδή, ομάδες ισχυρής επιρροής, με κυρίαρχη την οικογένεια. Σε κάθε σύστημα κάθε μέλος συνδέεται με όλα τα άλλα μέλη με ένα πλέγμα σχέσεων που υπερβαίνει τα μέλη και καθορίζει την πορεία και την εξέλιξη όλων. Τα μέλη μιας οικογένειας αλληλοεπηρεάζονται και αλληλοπροσδιορίζονται έτσι ώστε να γίνεται ανέφικτη και άσκοπη η εξέταση και αδύνατη η κατανόηση της συμπεριφοράς του ενός, ανεξάρτητα από την συμπεριφορά του άλλου. Δηλαδή μια οικογένεια όπως και κάθε ζωντανό σύστημα, δεν είναι μια απλή σύναξη ατόμων, αλλά μια ενότητα, «ένα σύνολο» με τη δική του δομή, δικούς του κανόνες και στόχους. Αυτή η θεωρητική προσέγγιση καθώς και η παρατήρηση της συναλλαγής ανάμεσα στα μέλη, αρχικά, οικογενειών σχιζοφρενών, οδήγησε στην ριζοσπαστική για την εποχή της θέση, πως η ψυχική ασθένεια δεν είναι ατομική υπόθεση αλλά οικογενειακή. Κατά συνέπεια και όλα τα άλλα συμπτώματα, δυσκολίες αλλά και αλλαγές που μπορεί να παρουσιάσει ένα άτομο στην προσωπική του πορεία και εξέλιξη είναι σε άμεση αλληλεξάρτηση και αλληλεπίδραση με τα σημαντικά συστήματα στα οποία ανήκει. Στο πλαίσιο της θεραπευτική σχέσης επισημαίνεται πόσο σημαντικό είναι να κατανοήσουμε το αίτημα για βοήθεια, του ατόμου ή της οικογένειας, σε σχέση με τους ρόλους και τη θέση του καθενός στο συγκεκριμένο σύστημα και στην συγκεκριμένη φάση ανάπτυξης του. Με την εφαρμογή της συστημικής προσέγγισης στην Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία διευρύνεται πολύ το πλαίσιο αναφοράς του ατόμου αλλά και το πεδίο δράσης του θεραπευτή. Το άτομο που πάσχει, σωματικά ή ψυχικά ,βγαίνει από την άδικη θέση του προβληματικού που από δική του και μόνο αδυναμία δεν μπορεί να προχωρήσει στην ζωή του. Η προσωπική πορεία συσχετίζεται με τις εξελικτικές φάσεις των αντίστοιχων συστημάτων που ζει και αναπτύσσεται, χωρίς ταυτόχρονα να θεωρείται ανεύθυνο και απλό υποχείριο της δυναμικής των ομάδων που ανήκει. Ο Συστημικός Συμβουλος/Θεραπευτής μπορεί να αξιοποιήσει γνώσεις, μεθόδους και τεχνικές από όλο το φάσμα των Ψυχοθεραπευτικών σχολών, για να βοηθήσει τα άτομα και τις οικογένειες να ολοκληρώσουν την πορεία τους και να εξελιχθούν ομαλά.
Η Συστημική Προσέγγιση στην Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία (αλλιώς Συστημική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία), εμφανίστηκε την δεκαετία του \'40 και έστρεψε την ψυχολογική ματιά από το άτομο, στο «όλον» και από τις προσωπικές ιδιότητες, στις σχέσεις. Αυτή η διευρυμένη θεώρηση του ανθρώπου εμπλούτισε την ατομική και την οικογενειακή θεραπεία διεθνώς. Σύμφωνα με την Συστημική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία, γεννιόμαστε και εξελισσόμαστε μέσα σε συστήματα, δηλαδή, ομάδες ισχυρής επιρροής, με κυρίαρχη την οικογένεια. Σε κάθε σύστημα κάθε μέλος συνδέεται με όλα τα άλλα μέλη με ένα πλέγμα σχέσεων που υπερβαίνει τα μέλη και καθορίζει την πορεία και την εξέλιξη όλων.
Τα μέλη μιας οικογένειας αλληλοεπηρεάζονται και αλληλοπροσδιορίζονται έτσι ώστε να γίνεται ανέφικτη και άσκοπη η εξέταση και αδύνατη η κατανόηση της συμπεριφοράς του ενός, ανεξάρτητα από την συμπεριφορά του άλλου. Δηλαδή μια οικογένεια όπως και κάθε ζωντανό σύστημα, δεν είναι μια απλή σύναξη ατόμων, αλλά μια ενότητα, «ένα σύνολο» με τη δική του δομή, δικούς του κανόνες και στόχους. Αυτή η θεωρητική προσέγγιση καθώς και η παρατήρηση της συναλλαγής ανάμεσα στα μέλη, αρχικά, οικογενειών σχιζοφρενών, οδήγησε στην ριζοσπαστική για την εποχή της θέση, πως η ψυχική ασθένεια δεν είναι ατομική υπόθεση αλλά οικογενειακή. Κατά συνέπεια και όλα τα άλλα συμπτώματα, δυσκολίες αλλά και αλλαγές που μπορεί να παρουσιάσει ένα άτομο στην προσωπική του πορεία και εξέλιξη είναι σε άμεση αλληλεξάρτηση και αλληλεπίδραση με τα σημαντικά συστήματα στα οποία ανήκει. Στο πλαίσιο της θεραπευτική σχέσης επισημαίνεται πόσο σημαντικό είναι να κατανοήσουμε το αίτημα για βοήθεια, του ατόμου ή της οικογένειας, σε σχέση με τους ρόλους και τη θέση του καθενός στο συγκεκριμένο σύστημα και στην συγκεκριμένη φάση ανάπτυξης του. Με την εφαρμογή της συστημικής προσέγγισης στην Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία διευρύνεται πολύ το πλαίσιο αναφοράς του ατόμου αλλά και το πεδίο δράσης του θεραπευτή. Το άτομο που πάσχει, σωματικά ή ψυχικά ,βγαίνει από την άδικη θέση του προβληματικού που από δική του και μόνο αδυναμία δεν μπορεί να προχωρήσει στην ζωή του. Η προσωπική πορεία συσχετίζεται με τις εξελικτικές φάσεις των αντίστοιχων συστημάτων που ζει και αναπτύσσεται, χωρίς ταυτόχρονα να θεωρείται ανεύθυνο και απλό υποχείριο της δυναμικής των ομάδων που ανήκει. Ο Συστημικός Συμβουλος/Θεραπευτής μπορεί να αξιοποιήσει γνώσεις, μεθόδους και τεχνικές από όλο το φάσμα των Ψυχοθεραπευτικών σχολών, για να βοηθήσει τα άτομα και τις οικογένειες να ολοκληρώσουν την πορεία τους και να εξελιχθούν ομαλά.
Βιογραφικό
Συστημική θεωρία